Kolesterolü Düşürmek: Beslenme, Alışkanlıklar ve Nelere Dikkat Edilmeli

Kolesterolü Düşürmek: Ne Yiyelim, Nelere Dikkat Edelim?

Kolesterol, vücutta hayati öneme sahip yağsı benzeri bir maddedir. Hücre zarlarının yapısında bulunur, D vitamini sentezinde ve kortizol, östrojen, progesteron ve testosteron gibi steroid hormonların öncülsüdür. Ancak “kötü” kolesterol olarak bilinen LDL seviyesinin yüksek olması, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Kolesterol Çeşitleri:

• Yüksek Yoğunluklu Lipoproteinler (HDL): “İyi” kolesteroldür. Fazla kolesterolü damarlardan karaciğere taşıyarak temizlenmesini sağlar.
• Düşük Yoğunluklu Lipoproteinler (LDL): “Kötü” kolesteroldür. Fazlası damar çeperlerinde birikerek aterosklerotik plakların oluşmasına neden olur.

Kolesterol Ne Zaman Zararlı Olur?

LDL seviyeleri yüksek olduğunda, bu lipoproteinler damar duvarına geçer ve burada oksitlenir. Bu durum inflamasyonu tetikler, bağışıklık hücrelerini bölgeye çeker ve zamanla damar duvarında plak oluşumu gerçekleşir. Bu plaklar damarları daraltarak aşağıdaki hastalıklara neden olabilir:

• Koroner arter hastalığı
• Kalp krizi
• Felç (inme)
• Periferik arter hastalığı

Kolesterol Yükseltici Faktörler:

• Genetik yatkınlık
• Aşırı doymuş yağ tüketimi
• Fiziksel hareketsizlik
• Obezite
• Sigara içmek
• Diyabet ve metabolik sendrom

Türk Mutfağında Kolesterole Etki Eden Yiyecekler:

Kolesterolü Yükseltici Geleneksel Yiyecekler:

• Kavurma
• Kokoreç
• Bol yağlı börekler
• Kaymak
• Kuzu etli ve yağlı et yemekleri

Kolesterolü Düşürmeye Yardımcı Yiyecekler:

• Mercimek çorbası
• Greyfurt
• Etsiz çiğ köfte
• Zeytinyağlı ege yemekleri
• Patlıcan, kabak, ıspanak gibi sebzeler
• Ceviz, badem gibi kuruyemişler
• Hibiskus çayı ve yeşil çay

Erkek ve Kadınlarda Kolesterolün Etkileri:

• Erkeklerde, yüksek kolesterol genç yaşta kalp krizi riskini artırır.
• Kadınlarda, menopoz sonrası kolesterol düzeyleri artar ve felç ile kalp damar hastalıkları riski yükselir.

Kolesterolü Düşürmeye Yardımcı Alışkanlıklar:

• Her gün en az 30 dakika egzersiz
• Trans ve doymuş yağları azaltmak
• Bitkisel yağlar kullanmak (zeytinyağı, keten tohumu yağı)
• Posadan zengin beslenmek (sebze, meyve, yulaf)
• Haftada 2-3 kez balık tüketmek
• Kilonuzu ve kan şekerinizi kontrol altında tutmak
• Sigarayı bırakmak

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

• Total kolesterol > 200 mg/dL
• LDL > 130 mg/dL
• HDL < 40 mg/dL (erkeklerde), < 50 mg/dL (kadınlarda)
• Ailede kalp-damar hastalıkları geçmişi varsa

Sonuç:

Kolesterol, vücudumuz için gerekli bir maddedir ancak fazlası zararlı olabilir. Düzenli beslenme ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları ile kontrol altına alınabilir.

🔎 Kendi ihtiyacınıza uygun iç hastalıkları uzmanı, kardiyolog veya beslenme uzmanını Tedolog.com üzerinden kolayca bulabilirsiniz.

Kaynakça:

1. Meriç Şeyma Duman, “Ottoman Contribution to Medicine: The First Vaccine Applications”
2. İlter Uzel, “Şerafeddin Sabuncuoğlu ve Cerrâhiyyetü’l-Hâniyye”
3. Ekmeleddin İhsanoğlu, “Science, Technology and Learning in the Ottoman Empire”
4. Fatih Artvinli, “The Birth of Modern Psychiatry in the Ottoman Empire”
5. Nuran Yıldırım, “History of Ottoman Hospitals”
6. Gülbün Bayraktar, “Ottoman Medicine and Medical Institutions”